Οι επαγγελματίες της έρευνας

Η βέλτιστη και ορθή υλοποίηση των φάσεων (και των αντίστοιχων σταδίων) μίας έρευνας απαιτεί τη συγκρότηση μίας ομάδας διαφορετικών, εξειδικευμένων επαγγελματιών. Το είδος της έρευνας και το μέγεθος αυτής καθορίζουν το πλήθος και τους διακριτούς ρόλους των επαγγελματιών αυτών. Η κατηγοριοποίηση τους σε τέσσερεις ομάδες εργασίες - διοίκησης, μηχανογράφησης, πεδίου και λοιπών ειδικοτήτων - παρότι αρκετές φορές δυσδιάκριτη, διευκολύνει οργανωτικά την υλοποίηση της έρευνας, η οποία, ωστόσο, δύναται να διεξαχθεί και με λιγότερους, από όσους θεωρητικά απαιτούνται, επαγγελματίες (περισσότερα στο μάθημα "Η μεθοδολογία της έρευνας").
expertises
Σχεδιάγραμμα 1

Ομάδα Διοίκησης

Κωδικός Επαγγελματίας Περιγραφή
A1 Πρόεδρος /
Διευθύνων Σύμβουλος
  • Κατέχει κομβικό ρόλο
  • Προΐσταται του τμήματος Εξυπηρέτησης Πελατών
  • Έχει την ευθύνη του στρατηγικού σχεδιασμού/επικοινωνίας της εταιρίας
  • Διαχειρίζεται απευθείας ή σε συνεργασία με κατώτερα στην ιεραρχία στελέχη, τμήμα του πελατολογίου της εταιρίας
  • Εκπροσωπεί με τον εκάστοτε υπεύθυνο έργου την εταιρία σε διαγωνισμούς, σε παρουσίαση αποτελεσμάτων και σε μεγάλα έργα
A2 Υπεύθυνος Έργου
  • Είναι στην κορυφή της ιεραρχίας του ερευνητικού έργου
  • Κατέχει τη συνολική ευθύνη της έρευνας
  • Προΐσταται των ομάδων εργασίας κατανέμοντας τις εργασίες στους επαγγελματίες, ενώ συχνά διατηρεί την επικοινωνία με τον Πελάτη – Αναθέτουσα Αρχή
  • Έχει εποπτικές αρμοδιότητες και είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση όλων των σταδίων της έρευνας καθώς και για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων.
  • Ελέγχει όλα τα παραδοτέα του έργου
A3 Επιστημονικός υπεύθυνος /
Αναλυτής
  • Ο αμεσότερος συνεργάτης του υπεύθυνου έργου
  • Είναι γνώστης της θεματικής που διαπραγματεύεται το έργο και της σχετικής βιβλιογραφίας καθώς και σχετικών ερευνών
  • Είναι ο υπεύθυνος για τις ερωτήσεις που θα συμπεριληφθούν στο ερωτηματολόγιο / στον οδηγό συνέντευξης
  • Γνωρίζει πρόσθετες πηγές δεδομένων που δύνανται να ενισχύσουν τα αποτελέσματα της έρευνας
  • Έχει εποπτικό και συμβουλευτικό ρόλο σχεδόν σε κάθε στάδιο σχεδιασμού της έρευνας
  • Είναι υπεύθυνος για τη συγγραφή της τελικής αναφοράς των αποτελεσμάτων
  • Συντονίζει τους επαγγελματίες των υπόλοιπων ομάδων

Βιβλιογραφία

Ομάδα Μηχανογράφησης

Κωδικός Επαγγελματίας Περιγραφή
B1 Υπεύθυνος Μηχανογράφησης
  • Είναι επιφορτισμένος με όλα τα θέματα που άπτονται του IT
  • Είναι υπεύθυνος για την ορθή και εναρμονισμένη λειτουργία όλων των επιμέρους συστημάτων που χρησιμοποιούνται για τη διεξαγωγή της έρευνας, όπως: δίκτυο επικοινωνίας, ηλεκτρονικές συσκευές, συστήματα CAI, σύστημα διαχείρισης των δεδομένων της έρευνας, εξυπηρετητές κ.α.
  • Εκπαιδεύει και καθοδηγεί συνεργάτες σε θέματα χρήσης λογισμικού, δικτύου και υλικοτεχνικού εξοπλισμού.
B2 Στατιστικός
  • Η ενασχόλησή του αφορά κυρίως στα στάδια μετά τη συλλογή δεδομένων
  • Ασχολείται με την εφαρμογή ενδεδειγμένων στατιστικών μεθόδων στα δεδομένα της έρευνας
  • Δημιουργεί γραφήματα και πίνακες για την τελική αναφορά
  • Στην τελική αναφορά συγγράφει τα τμήματα αυτά που αφορούν τη στατιστική συμπερασματολογία
  • Συνεργάζεται με τον επιστημονικό υπεύθυνο, ώστε να τον βοηθήσει να αποδώσει το κοινωνικό νόημα που βρίσκεται πίσω από τους αριθμούς
  • Επικουρικά, συμμετέχει και σε άλλα στάδια της έρευνας, συμβουλευτικά ή/και εποπτικά
B3 Δειγματολήπτης
  • Είναι ο διαχειριστής του εκάστοτε δειγματοληπτικού πλαισίου
  • Υπολογίζει το μέγεθος του δείγματος
  • Από το δειγματοληπτικό πλαίσιο εξάγει το δείγμα με διάφορες δειγματοληπτικές μεθόδους
  • Στην περίπτωση που δεν υπάρχει δειγματοληπτικό πλαίσιο καλείται να βρει λύση για την εφαρμογή κατάλληλης μεθόδου δειγματοληψίας
  • Καλείται να βρει λύσεις στη δειγματοληψία σπάνιων πληθυσμών
  • Συμπληρώνει φόρμες για τον έλεγχο της δειγματοληψίας καθώς και τις πιθανότητες επιλογής της εκάστοτε μονάδας δειγματοληψίας, ώστε να προκύψει η κατάλληλη στάθμιση
  • Είναι υπεύθυνος για τη στάθμιση των δεδομένων και την εύρεση απογραφικών κατανομών που χρησιμοποιούνται στη στάθμιση
  • Σε αρκετές περιπτώσεις ο δειγματολήπτης και ο στατιστικός ταυτίζονται ως άτομα, προέρχονται από την ίδια πειθαρχία, αν και η εργασία του δειγματολήπτη απαιτεί ειδικότερες γνώσεις
B4 Τεχνικός πληροφορικής
  • Είναι επιφορτισμένος με την υλοποίηση όλων των θεμάτων που άπτονται του IT
  • Καλείται να υλοποιήσει το πλάνο του υπεύθυνου μηχανογράφησης
  • Εγκαθιστά, υποστηρίζει και συντηρεί τις ψηφιακές συσκευές, τα δίκτυα επικοινωνίας, το πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης των δεδομένων της έρευνας καθώς και τα συστήματα υποβοήθησης της συνέντευξης (CAI)
  • Όταν προκύψει τεχνικό πρόβλημα κατά τη διάρκεια της έρευνας καλείται να το λύσει, προσφέροντας υπηρεσίες είτε απομακρυσμένα είτε δια ζώσης
B5 Διαχειριστής δεδομένων
  • Είναι επιφορτισμένος με εργασίες που απαιτούν ανώτερες τεχνικές γνώσεις
  • Είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση και επίβλεψη της διαχείρισης των δεδομένων
  • Διαθέτει τις απαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες για την καθημερινή συντήρηση των βάσεων δεδομένων της έρευνας, αλλά και την επεξεργασία και συσχέτιση διαφορετικών τύπων αρχείων και δεδομένων προερχόμενων από διαφορετικές πηγές
  • Είναι υπεύθυνος για την τελική επεξεργασία και τον καθαρισμό των δεδομένων
  • Ελέγχει την ορθή εισαγωγή των δεδομένων
  • Διεξάγει λογικούς και τεχνικούς ελέγχους για την ποιότητα των δεδομένων
  • Ενημερώνει τον υπεύθυνο πεδίου για δεδομένα που πρέπει να διορθωθούν
  • Τροφοδοτεί τον υπεύθυνο πεδίου με δεδομένα και πίνακες για τον ποιοτικό έλεγχο των συνεντευκτών
B6 Διατρητής
  • Εισάγει δεδομένα σε στατιστικό πακέτο, σε λογιστικό φύλλο ή γενικότερα στο πληροφοριακό σύστημα, ώστε να είναι κατάλληλα προς επεξεργασία.
  • Τα δεδομένα είτε του υπαγορεύονται, είτε υφίστανται σε έντυπη μορφή
B7 Υπεύθυνος κωδικοποίησης
  • Είναι γνώστης των βασικών ταξινομήσεων π.χ. επαγγελμάτων (ISCO), εκπαίδευσης (ISCED), οικονομικής δραστηριότητας (ISIC, NACE) κ.α.
  • Χρησιμοποιεί τις ταξινομήσεις για να κωδικοποιήσει κειμενική πληροφορία σε προκαθορισμένες, διακριτές κατηγορίες.
  • Στην περίπτωση μη ύπαρξης ταξινομητικών συστημάτων δημιουργεί ad hoc ταξινομήσεις σε συνεργασία με τον επιστημονικό υπεύθυνο
  • Η εργασία του αρχίζει κατά τη διάρκεια της συλλογής δεδομένων και όχι μετά το πέρας της συλλογής
  • Συγκρίνει τις κατανομές με υφιστάμενες κατανομές μεγάλων ερευνών (π.χ. επαγγέλματα με κατανομές που προκύπτουν από την έρευνα εργατικού δυναμικού)

Βιβλιογραφία

Ομάδα Πεδίου

Κωδικός Επαγγελματίας Περιγραφή
C1 Υπεύθυνος Πεδίου
  • Ένας από τους πιο άμεσους συνεργάτες του υπεύθυνου έργου
  • Υπεύθυνος για τη στρατολόγηση, την ενημέρωση και την εκπαίδευση συνεντευκτών / στρατολόγων / μυστικών επισκεπτών / απασχολούμενων σε έρευνα παρατήρησης / απογραφέων και εποπτών.
  • Διεξάγει τη βασική εκπαίδευση πριν το πεδίο.
  • Αξιολογεί τους συνεντευκτές / στρατολόγους /μυστικούς επισκέπτες / απασχολούμενους σε έρευνα παρατήρησης / απογραφείς και επόπτες κατά τη διάρκεια του πεδίου βάσει των δεδομένων και αναφορών που λαμβάνει από τον διαχειριστή δεδομένων
  • Διαχειρίζεται και κατανέμει τις εργασίες των απασχολούμενων στο πεδίο
  • Είναι υπεύθυνος για τον ποιοτικό έλεγχο της έρευνας και συντονίζει τις διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου.
  • Έχει την άμεση εποπτεία ενός ή περισσότερων επιθεωρητών / εποπτών
C2 Επόπτης ή Επιθεωρητής
  • Ένας από τους πιο άμεσους συνεργάτες του υπεύθυνου πεδίου
  • Ο δεύτερος στην ιεραρχία στην ομάδα πεδίου με οργανωτικές ικανότητες και ικανότητες καλής διαχείρισης του χρόνου
  • Ενδιάμεσος ρόλος μεταξύ του υπεύθυνου πεδίου και των συνεντευκτών / μυστικών επισκεπτών / απασχολούμενων σε έρευνα παρατήρησης / απογραφέων
  • Ελέγχει και επιβλέπει άμεσα συνεντευκτές/ μυστικούς επισκέπτες / απασχολούμενους σε έρευνες παρατήρησης/ απογραφείς, είτε δια ζώσης (π.χ. συνοδεία), είτε μέσω συστημάτων συνακρόασης συνέντευξης και συνθέασης του ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου (για έρευνες CAΤI)
  • Έλεγχος όλων των απαραίτητων εγγράφων που φέρει ο συνεντευκτής στις δια ζώσης έρευνες
  • Διενεργεί τηλεφωνικούς ή επιτόπιους ελέγχους στις δια ζώσης έρευνες και τηλεφωνικούς ελέγχους στις τηλεφωνικές έρευνες
  • Ελέγχει καθημερινώς τις ποσοστώσεις του δείγματος (quotas) εφόσον έχει ακολουθηθεί τέτοια μέθοδος δειγματοληψίας
  • Ελέγχει τουλάχιστον το 15% του έργου ανά ημέρα και ανά συνεντευκτή
  • Για τον έλεγχο χρησιμοποιεί τυποποιημένες φόρμες αξιολόγησης
  • Δίνει καθημερινή αναφορά στον υπεύθυνο πεδίου
C3 Στρατολόγος
  • Στρατολογεί συνεντευκτές ή/και ερωτώμενους
  • Στην περίπτωση συνεντευκτών διεξάγει ατομικές συνεντεύξεις, θέτει τους συνεντευκτές σε δοκιμασία χρήσης υπολογιστών, παρέχει μία σύντομη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση για την υφιστάμενη έρευνα, αναλύει τις αποδόσεις των υποψήφιων συνεντευκτών, υποδεικνύει τους καταλληλότερους συνεντευκτές για την έρευνα πεδίου
  • Το φύλο, η ηλικία, η εκπαίδευση, η πρότερη εμπειρία και η χρήση υπολογιστών αποτελούν βασικά κριτήρια για την επιλογή συνεντευκτών
  • Στρατολογεί ερωτώμενους για την υλοποίηση ερευνών με τη χρήση ποιοτικών μεθόδων, όπως ομαδικές συζητήσεις ή συνεντεύξεις σε βάθος ή ακόμα για τον έλεγχο ερωτηματολογίων ποσοτικών ερευνών
  • Η προσέγγιση μπορεί να γίνεται στη βάση προηγούμενων ερευνών, επαφών που προέκυψαν με τη μέθοδο της χιονοστιβάδας, υφιστάμενων δειγματοληπτικών πλαισίων κ.α.
  • Στη στρατολόγηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί έντυπο ή ψηφιακό υλικό, όπως φυλλάδια, posters, διαφημίσεις κ.α.
  • Ο στρατολόγος δύναται να ελέγχει τα quotas κοινωνικο-δημογραφικών χαρακτηριστικών ερωτώμενων, εφόσον έχουν τεθεί κριτήρια ποσοστώσεων
C4 Συνεντευκτής
  • Διεξάγει συνεντεύξεις με τους συμμετέχοντες στην έρευνα, είτε πρόσωπο-με-πρόσωπο είτε τηλεφωνικά.
  • Η γενικότερη παρουσία του συνεντευκτή κρίνεται πολύ κρίσιμη, ώστε να επιτευχθούν κρίσιμοι ποιοτικοί δείκτες
  • Ελέγχεται άμεσα από τον επόπτη
  • Είναι ο τελευταίος κρίκος στην ιεραρχία του πεδίου αλλά ταυτόχρονα και ο πιο κρίσιμος
  • Πολλές φορές χρησιμοποιείται, κακώς, ο όρος ερευνητής
C5 Μυστικός επισκέπτης
  • Ο μυστικός επισκέπτης συναντάται κυρίως σε έρευνες αγοράς
  • Παριστάνει τον πελάτη προϊόντος ή υπηρεσίας. Το προφίλ του πελάτη μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το πλάνο της έρευνας (π.χ. πελάτης που απαιτεί ιδιαίτερα απαιτητικές παροχές, λιγότερο απαιτητικές κ.α.)
  • Η παρατήρηση μπορεί να αφορά μυστικές επισκέψεις ή τηλεφωνικές μυστικές κλήσεις σε καταστήματα/γραφεία.
  • Συμπληρώνει το ερωτηματολόγιο μετά το πέρας της επίσκεψης κάτω από σχετική μυστικότητα.
  • Οι επισκέψεις του μπορεί να αφορούν καταστήματα του ίδιου του πελάτη ή του ανταγωνισμού
C6 Ψυχολόγος /
Συντονιστής Ομαδικών Συζητήσεων
  • Συνήθως προέρχεται από τον κλάδο των Κοινωνικών Επιστημών (Ψυχολόγος, Κοινωνιολόγος κλπ.)
  • Σε μια εταιρία έρευνας αγοράς ως επί το πλείστον ασχολείται με τον τομέα των ποιοτικών ερευνών, είτε διεξάγοντας ατομικές σε βάθος συνεντεύξεις, είτε συντονίζοντας τις ομαδικές συζητήσεις.
  • Έχει συμμετοχή (μερική ή πλήρη) στα παραδοτέα της τελικής αναφοράς προς τον πελάτη και εν γένει υποστηρίζει επιστημονικά τους μετέχοντες σε ομαδικές συζητήσεις ή συνεντεύξεις σε βάθος ή και σε ποσοτικές έρευνες, όπου είναι αναγκαίο.
C7 Διερμηνέας
  • Επιτυγχάνει την επικοινωνία του συνεντευκτή με τον συνεντευξιαζόμενο, όταν ομιλούν διαφορετική γλώσσα.
  • Χρησιμοποιεί οδηγό συνέντευξης ή ερωτηματολόγιο
  • Αποτελεί επικουρικό προσωπικό, που χρησιμοποιείται για την ορθή μετάδοση των ερωτήσεων από τον επιφορτισμένο επαγγελματία για αυτό το σκοπό (συνεντευκτή) στην ερευνητική μονάδα (συνεντευξιαζόμενο), μεταφράζοντας κατάλληλα τις ερωτήσεις.
C8 Απογραφέας
  • Συλλέγει πληροφορίες σχετικά με προϊόντα στα καταστήματα, καταμετρά τα stock / τις αγορές, καταγράφει την παρουσία καθώς και τις τιμές των εμπορευμάτων στους χώρους πωλήσεων και στις αποθήκες κλπ., ενώ μπορεί να συλλέγει επίσης πληροφορίες σχετικά με τις αγορές που έχουν πραγματοποιήσει τα νοικοκυριά.
C9 Καταμετρητής
  • Απασχολείται στις έρευνες δημοσκοπήσεων εξόδου (exit poll)
  • Βάσει των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων έχει τεθεί από τον δειγματολήπτη συγκεκριμένο βήμα που πρέπει να τηρηθεί ανά εκλογικό κέντρο
  • Το βήμα έχει αποτυπωθεί σε κατάλληλη φόρμα που έχει δοθεί στον καταμετρητή
  • Ο καταμετρητής είναι υπεύθυνος για την τήρηση του βήματος κατά την εκλογική διαδικασία
  • Υποδεικνύει στον συνεντευκτή ποιος είναι ο ερωτώμενος που επιλέχθηκε βάσει του βήματος

Βιβλιογραφία

Ομάδα Λοιπών Εργασιών

Κωδικός Επαγγελματίας Περιγραφή
D1 Οικονομικός διαχειριστής
  • Ασχολείται με την οικονομική διαχείριση του έργου
  • Παρακολουθεί την πορεία εξέλιξης του έργου στο οικονομικό επίπεδο και είναι υπεύθυνος για τις οικονομικές παραμέτρους της συμφωνίας με τον Πελάτη – Αναθέτουσα Αρχή, καθώς και με όλους τους συνεργάτες / προμηθευτές του ερευνητικού έργου.
  • Δεν έχει ευθύνη υλοποίησης κάποιου σταδίου της έρευνας, είναι όμως ενήμερος για την εξέλιξη του έργου και παρέχει τις υπηρεσίες του με στόχο την εύρυθμη λειτουργία της ερευνητικής διαδικασίας.
  • Επικοινωνεί με τον υπεύθυνο πεδίου για τη διαχείριση των οικονομικών σε θέματα μετακινήσεων, διαμονής και αποζημίωσης εποπτών και συνεντευκτών.
D2 Λογιστής
  • Ασχολείται με τη λογιστική παρακολούθηση του έργου, δηλ. τον προσδιορισμό της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης σε κάθε χρονική στιγμή
  • Παρακολουθεί τις μεταβολές των περιουσιακών στοιχείων
  • Προσδιορίζει τα οικονομικά αποτελέσματα (κερδών ή ζημιών) που προκύπτουν από τη δράση της επιχείρησης σε μια χρονική περίοδο.
  • Στην περίπτωση που ασκηθεί κάποιος έλεγχος παραθέτει όλα τα απαραίτητα αποδεικτικά
  • Συγκεντρώνει στατιστικά δεδομένα που αφορούν στη μελέτη της εξέλιξης των οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης.
D3 Νομικός
  • Ασχολείται με τη διαχείριση νομικών θεμάτων του έργου.
  • Πλην των άλλων είναι ο σύμβουλος σε θέματα ηθικής και δεοντολογίας της έρευνας αλλά και σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων
  • Παρακολουθεί την πορεία εξέλιξης του έργου στο νομικό επίπεδο.
  • Είναι υπεύθυνος για τις νομικές παραμέτρους της συμφωνίας με τον Πελάτη-Αναθέτουσα Αρχή αλλά και με όλους τους συνεργάτες / προμηθευτές του ερευνητικού έργου.
  • Δεν έχει ευθύνη υλοποίησης κάποιου σταδίου της έρευνας, είναι ενήμερος για την εξέλιξη του έργου και παρέχει τις υπηρεσίες του με στόχο την εύρυθμη λειτουργία της ερευνητικής διαδικασίας.
D4 Γραμματεία
  • Αποτελεί σημαντική υποστηρικτική αξία για την οργάνωση και τη λειτουργικότητα της ερευνητικής διαδικασίας
  • Φροντίζει για την εύρυθμη λειτουργία του έργου, εξυπηρετώντας αποτελεσματικά το σύνολο των επαγγελματιών που απασχολούνται στο ερευνητική διαδικασία.
  • Φροντίζει για τη διαθεσιμότητα όλου του έντυπου υλικού.
  • Σχεδόν πάντα, λειτουργεί και ως σημείο επαφής μεταξύ Εταιρείας και Πελάτη- Αναθέτουσας αρχής.
D5 Μεταφραστής
  • Ανήκει στην ομάδα λοιπόν ειδικοτήτων και αποτελεί έκτακτο και επικουρικό προσωπικό της έρευνας
  • Μεταφράζει το ερωτηματολόγιο και τις κάρτες σε διαφορετική (-ές) γλώσσα (-ες) από το πρωτότυπο ερευνητικό εργαλείο με σκοπό τη μετάδοση του περιεχομένου του σε ερευνητικές μονάδες (συνεντευξιαζόμενους) που δεν κατανοούν τη γλώσσα αρχικής σύνταξης.
  • Ελέγχει – δοκιμάζει την επιτυχή μετάφραση του ερωτηματολογίου
  • Σε ποιοτικές έρευνες στις οποίες έχουν καταγραφεί συνεντεύξεις σε διαφορετική γλώσσα, μεταφράζει το σώμα των συνεντεύξεων. Ταυτόχρονα μεταγράφει τον ήχο σε κείμενο (transcription).
  • Πλην του ερωτηματολογίου μεταφράζει οδηγίες, φόρμες, εκπαιδευτικό υλικό και άλλα έγγραφα στην περίπτωση που και οι συνεντευκτές ομιλούν διαφορετική γλώσσα.
D6 Διεκπεραιωτής εξωτερικών εργασιών
  • Ανήκει στην ομάδα λοιπών ειδικοτήτων
  • Είναι υπεύθυνος για όλες σχεδόν τις εργασίες που δεν μπορούν να εκτελεστούν εσωτερικά και διεκπεραιώνει τις εξωτερικές υποχρεώσεις της εταιρείας.
  • Μεταφέρει έγγραφα από την Εταιρεία στον Πελάτη και αντίστροφα
  • Λαμβάνει εντολές από τον οικονομικό διαχειριστή για την προμήθεια αναλωσίμων της έρευνας
  • Βοηθά – μεταφέρει υλικό στο πεδίο, είτε σε τακτική βάση (π.χ. έντυπα ερωτηματολόγια), είτε σε έκτακτη (π.χ. λόγω καταστροφής υπολογιστή / tablet)

Βιβλιογραφία